Dünyanın en büyük çiftlik somonu üreticisi Mowi, Norveç kıyılarında bulunan bir çiftlikten kaçan 27 bin somonu yakalamak için balıkçılara ödül vereceğini duyurdu. Şirket, her yakalanan somon başına 500 Norveç kronu (yaklaşık bin 600 lira) ödeme yapacağını açıkladı. Çevreciler ise bu durumu “yaban somonu için felaket” olarak nitelendiriyor.
Norveç Balıkçılık Müdürlüğü’ne göre, kaçış pazar günü Mowi tarafından bildirildi. Troms bölgesinde, Dyrøy belediyesinde bulunan Storvika V tesisi şiddetli fırtınadan zarar gördü ve çiftlikteki 105 bin somonun yaklaşık dörtte biri kaçtı. Yetkililer, kaçan balıkların ortalama ağırlığının 5.5 kilogram olduğunu belirtti.
YETKİLİLER MÜDAHALE ETTİ
Norveç makamları, pazartesi günü tesiste incelemelerde bulundu ve Mowi’ye balıkları yeniden yakalamak için çabalarını genişletme talimatı verdi. Normalde balık yetiştiricileri sadece 500 metre çapındaki alanda yakalama operasyonları yürütebiliyorken, olayın boyutu nedeniyle Mowi’nin bu sınırın ötesine geçmesine izin verildi.
Çevreciler ve bilim insanları, çiftlik somonlarının yaban somonları için büyük bir tehdit oluşturduğunu söylüyor. Kaçan somonlar, genetik çeşitliliği azaltarak, deniz bitlerine karşı enfeksiyon riskini artırarak ve üreme alanları için rekabeti yoğunlaştırarak doğal ekosistemi bozuyor.
NORVEÇ’TE SOMON POPÜLASYONU AZALIYOR
Norveç, yılda 1.2 milyon ton çiftlik somonu ihraç eden bir ülke. Ancak, kaçan balıkların yaban hayatı üzerindeki etkisi o kadar büyük ki, geçen yaz tarihi seviyede düşük yaban somonu popülasyonu nedeniyle 33 nehir balıkçılığa kapatıldı. Bu yıl ise 42 nehir ve 3 fiyortun kapatılması önerildi.
Norveç’teki Norwegian Salmon Rivers (Norske Lakseelver) adlı kuruluşun sözcüsü Pål Mugaas, kaçan 27.000 çiftlik somonunun yaban somonu için bir felaket olduğunu belirtti. “Bilim, çiftlik somonları ile yaban somonlarının çiftleşmesinin uzun vadede düşük hayatta kalma oranına sahip yavrular ürettiğini kanıtladı” dedi.
GENETİK KİRLİLİK BÜYÜK TEHDİT
Norveç’teki Atlantik somonu için bilimsel danışma komitesi, kaçan çiftlik somonlarının yaban somonları için en büyük tehditlerden biri olduğunu belirtiyor. Ülkedeki yaban somonu popülasyonunun üçte ikisinin kaçan çiftlik somonlarıyla genetik etkileşime girdiği tahmin ediliyor.
Norveç Çevre Bakanı Andreas Bjelland Eriksen, Atlantik somonunun “varoluşsal bir tehdit” ile karşı karşıya olduğunu kabul etse de, açık deniz balık çiftliklerinin yasaklanmayacağını açıkladı. Bunun yerine yaban somonu için “kabul edilebilir bir kirlilik seviyesi” belirlemeyi planladığını söyledi.
