Geçen hafta itibariyle, ülkemize girmesini, gelmesini, kalmasını, yatırım yapmasını dilediğimiz yabancı yatırımcıya, döviz getirecek yatırımcıya, ülke dışından gelmesine ihtiyaç duyduğumuz yabancı yatırıma, resmen veda ettik.
Neden veda ettiğimizi açıkladığım bu yazımdan önceki yazılarımda da, yabancı yatırıma ve yatırımcıya ne kadar ihtiyaç duyduğumuzu açıkladığım yazılarım olmuştu. Ancak bu yazımda, diğer yazılarımdan farklı olarak, artık yabancı yatırıma yönelik, hukuk güvenliğinden de öte, bir anlayışın da değişmesi gerektiğini anlatıyorum. Çünkü geçen hafta itibariyle artık ülkemizde açıkça, yurtdışına döviz gönderme kısıtlaması var, diyebiliyoruz.
Yurtdışına döviz gönderme kısıtlaması, ülkelerin döviz rezervlerini korumak ve ekonomik istikrarı sağlamak için uygulanan bir önlemdir. Bu kısıtlamalar, ülkelerin döviz rezervlerini sınırlamak veya kontrol altına almak için uygulanabilir. Bu kısıtlamalar, döviz göndericilerinin miktarını veya zaman aralığını sınırlamak suretiyle uygulanır. Bu anlamda her ikisi de ülkemizde mevcut.
Burada yurtdışına döviz gönderme kısıtlaması ülkenin para birimi değerini korumak amacıyla yürürlüğe konmuşsa da, sadece tek bir kişinin aldığı kararla, parasının güvende olmayabileceğini, bir hukuk devletine değil de, bir şahsın kararı ile hukuki pozisyonunun değişebileceğini düşünen bir yabancı yatırımcının, yatırım yapmasını beklemek haddinden fazla iyimserlik olur.
Bir yandan Türk lirasının değeri korunmaya çalışılırken tam tersi olarak, yurtdışına döviz gönderme kısıtlamaları, ülkelerin ekonomik gelişimlerini önemli ölçüde etkiler. Bu etkilenme sonucunda ise, ülkenin ekonomik gelişiminin yavaşlaması ve ülkenin uluslararası ticaretteki payı azalabilir. Bu, ülkemizin aslında çok ihtiyacı olan, dünya çapında ekonomik rekabet gücünü azaltabilir. Yurtdışına döviz gönderme kısıtlamasının, ülkenin ekonomik büyümesinin önünde büyük engel oluşturması yakın gelecek için muhtemeldir.
Bugüne kadar, meslek icabı görüştüğüm ya da sohbet ettiğim tüm yabancı yatırımcıların ilk sorusu, ülkeye yatırım yaparsak, hukuk güvenliğimiz olacak mı? Paramızı dilediğimiz zaman yurtdışına çıkarabilecek miyiz, paramıza veya yatırım yaptığımız mala devlet basit bir kararla el koyar mı, yoksa hukuk önünde haklarımız korunacak mı, şeklindeki sorulardı. Daha önce bu sorulara, Türkiye’de hukuk güvenliği var diyebilirken, bugün artık 40.000-Amerikan Doları üzeri meblağların yasal nedeni açıklanmaksızın yurtdışına gönderilmesi imkanının önü kesilmişken, geçen haftadan itibaren, bir günde yürürlüğe giren bir kararla, yurtdışına döviz göndermenin %5 komisyonla mümkün olmasının, bir döviz gönderme kısıtlaması olmadığını anlatabilmek, pek mümkün görünmüyor.
Günümüz koşullarının hukuk güvenliğine hizmet etmediğini düşünecek olan yabancı yatırımcının, artık ülkemize gelmesini, kalmasını, parasını ülkemiz piyasalarına yatırım yaparak değerlendirmesini beklememek ve uluslararası kriterler çerçevesinde hukuk güvenliğinin yeniden tesis edilmesine kadar, yabancı yatırımcıya veda etmiş olduğumuzu, kabullenmek gerekli gibi görünüyor.
