Dünyanın içindeki ateş topu olan iç çekirdekle ilgili, önemli ve çok yeni bir ayrıntı ortaya çıktı. Nature Dergisi, yeryüzünden 5 bin 100 kilometre derinlikte olan iç çekirdeğin, şimdiye kadar olduğu gibi Doğu’ya dönmek yerine artık Batı’ya doğru dönmeye başladığını duyurdu. Üstelik dönme hızı da oldukça yavaş.
TÜRKİYE’DEKİ FAYLARI DA TETİKLEDİ
Bu durum da, farklı dalga boyu türleri ve depremlerden tespit edildi. Özellikle, neredeyse aynı yerde meydana gelen ve kendini tekrarlayan depremlerin, iç çekirdeğin hareketleriğini, dalga şeklindeki değişiklikleri gösterdiği belirtiliyor. Analiz için 1991 ve 2023 yılları arasında Güney Sandwich Adaları çevresinde 121 deprem ölçüldü. Değerlendirmeler sonucu, tersine dönüşün 2008 yılında başladığı ortaya çıkarıldı. Türkiye’de 1999 ve sonraki depremlerinden bu dönüşlerle tetiklendiği sanılıyor.
SÜPER DÖNÜŞ AMA YAVAŞ GERİ VİTES
2003 ve 2008 arasında iç çekirdek doğuya döndü ve araştırmacılar buna “süper dönüş” adını verdi. Bunu batıya doğru dönüş, yani “subrotation” izledi. Ancak bu sefer geri vites, iki ila üç kat daha yavaştı. Birçok önceki modeli altüst eden de bu asimetri oldu. Önceki hipotezler, sinüs dalgası gibi düzgün salınım varsayıyordu. Şimdi ise olanları çok daha karmaşık kuvvetlerin belirlediği ortaya çıktı.
Manto, dış çekirdek ve hatta Dünya’nın manyetik alanı bile yaşamımızdaki değişikliklerde önemli rol oynuyor. Araştırmacılar, “Dünya’nın iç derinliklerindeki süreçler, yüzeydeki yaşamlarımızla yakından bağlantılı” derken, son yıllarda artan depremlerin nedeni de farklı tezlerle ortaya konulmuş oldu.
