Küresel karbon emisyonları rekor seviyelere ulaşırken, dünyanın kalan “karbon bütçesi” yalnızca üç yıl içinde tükenebilir. Bu durum, Paris Anlaşması’nın hedeflediği 1.5 °C’lik sıcaklık artışı eşiğinin aşılmasını neredeyse kaçınılmaz hale getiriyor. Eşiğin aşılması halinde gezegenimiz geri dönülmez bir iklim krizine sürüklenebilir.
Küresel ısınma artık soyut bir tehdit değil, bilim insanlarına göre neredeyse matematiksel bir kesinlik. Yeni yayımlanan bir rapora göre, dünyamızın iklim felaketinden önce atmosfere salabileceği son karbon dozları hızla tükeniyor.
İKLİM KRİZİ 3 YIL UZAKTA
Dünya çapında 60’tan fazla önde gelen iklim bilimcisinin katkı sunduğu yeni bir değerlendirme raporuna göre, atmosferdeki karbondioksit yoğunluğu tehlikeli bir seviyeye ulaşmak üzere. Raporda, gezegenin 1.5 derece ısınma eşiğini geçmeden önce atmosfere salabileceği maksimum karbondioksit miktarı olan 130 milyar metrik tonluk karbon bütçesinin hızla tükendiği vurgulanıyor. Oysa insanlık yılda 42 milyar metrik ton karbon salmaya devam ediyor. Bu da karbon bütçesinin 3 yıl içinde tükenebileceğini gösteriyor.
Imperial College London’dan iklim bilimci Joeri Rogelj, “1.5 derece sınırında kalma penceresi hızla kapanıyor. Küresel ısınma zaten milyarlarca insanın hayatını etkiliyor. Isınmadaki her küçük artış, daha sık ve daha şiddetli hava olaylarına yol açıyor” diyerek uyarıda bulundu.
DÜNYA ŞİMDİDEN 1.24 DERECE ISINDI
Küresel sıcaklıklar, sanayi öncesi döneme kıyasla şimdiden 1.24 derece artmış durumda. Her on yılda 0.27 derecelik bir artış yaşanıyor. Dünya, 1970’lere göre iki kat fazla ısıyı tutarken, bu ısı depolanmasının yüzde 90’ı okyanuslarda gerçekleşiyor. Bu durum deniz yaşamını alt üst ederken, buzulların erimesine ve deniz seviyelerinin yükselmesine neden oluyor.
Rapor, 1900 yılından bu yana deniz seviyesinin yaklaşık 228 mm yükseldiğini ortaya koyuyor. Bu artış düşük rakımlı kıyı bölgelerinde fırtına dalgalarını daha yıkıcı hale getiriyor, kıyı erozyonunu hızlandırıyor ve insanlarla ekosistemler için ciddi tehditler oluşturuyor.
MISIR VE BUĞDAY ÜRETİMİ YÜZDE 40 AZALABİLİR
Bilim insanları, dünya genelinde iklim değişikliğine bağlı olarak tarımsal verimlilikte dramatik düşüşler yaşanabileceğini belirtiyor. Örneğin ABD, Çin ve Rusya’da mısır ve buğday üretimi yüzyılın sonuna kadar yüzde 40’a kadar azalabilir. 2022 yılında ise dünya kara yüzeyinin yüzde 30’u orta ila şiddetli kuraklıkla karşı karşıya kaldı.
Yine de raporun yazarları, umut ışığı olduğunu vurguluyor. Bu on yıl içinde küresel sera gazı emisyonlarının zirve yapıp ardından azalmaya başlayabileceği öngörülüyor. Ancak bunun gerçekleşmesi için güneş, rüzgâr gibi temiz enerji kaynaklarının hızla yaygınlaşması ve karbon salımının ciddi şekilde azaltılması gerekiyor.
