Bebek için en uygun besin ANNE SÜTÜ’ dür. Bebeğe doğar doğmaz verilecek ilk besin de sadece anne sütü olmalıdır ve bebekler mümkün olduğunca ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmelidir. Anne sütü, ilk 6 ay bebek için gerekli tüm besin öğelerini bebeğin ayına uygun olarak içerir ve istenilen büyüme ve gelişmeyi sağlar.
Anne sütünün %87’si sudur ve ilk 6 ay bebeğin tüm gereksinimlerini karşılar. Anne sütü alamayan ve formula mama ile beslenen bebeklere de dışarıdan su verilmesi gerekmez. Çünkü, bebeklere verilen mamalar uygun şekilde hazırlandıklarında çocuğun su ihtiyacını karşılamaktadır. Doğumu izleyen ilk 3 günde bebeğin beden ağırlığı ortalama 3 kg.’dır. Günlük su gereksinmesi kilogram başına ortalama 100 mililitredir. Toplam günlük su gereksinimi 300 mililitredir. 10. günde beden ağırlığının kilosu başına su gereksinmesi 125-150 mililitre arasında değişir. Günlük toplam su gereksinmesi 400-480 mililitredir. Anne sütü tek başına bu ihtiyacı karşılamaya yeter.
Bebek her ağladığında emzirilmeli midir?
Bebek doğar doğmaz ilk yarım-bir saat İçinde anne göğsüne koyularak emzirilmelidir . Bebek doğumdan sonra her ağladığında emzirilmelidir. Yeni doğan bebeklerin günde 8-10 öğün emmesi gerekir. Bebeğin emme sıklığı daha sonra giderek azalır. Süt miktarını arttıran en önemli faktör bebeğinizi sık sık emzirmektir. İlk haftalarda günde en az 8– 10 kez emzirmek süt üretimini arttırmak için gereklidir. Her emzirme en az 5 dakika-en fazla 30 dakika olmalıdır. Emzirme aralarının üç saati geçmemesine dikkat edilmelidir.
ACABA SÜTÜNÜZ YETERLİ Mİ?
· Sütünüzün yeterli olup olmadığına, bebeğinizin gelişmesi izlenerek karar verilir
· Anne sütünün yararlılığını görmek için bebeğinizi her 15 günde bir tarttırınız. İlk 6 aylık dönemde ağırlık kazanımı 600-800 gram civarında olması yeterli beslendiğini gösterir
ANNE SÜTÜNÜN VE EMZİRMENİN YARARLARI
• Her annenin sütü kendi bebeği için özeldir
• Her anneinin sütü yararlıdır
• Besin öğesi bileşimi bebeğiniz için idealdir
• Hastalıklara karşı koruyucudur
• Bağışıklık sistemini güçlendirir, kas ve kemik gelişimini artırır
• Bebeklerin daha zeki olmasını sağlar
• Anne sütü alan bebekler daha az ağlar
Anne sütü bebekleri hangi hastalıklara karşı korur?
• Anne sütü ve doğumdan sonra gelen ilk sarı süt ishal, soğuk algınlığı, öksürük gibi hastalıklardan koruyor
• Anne sütü ile beslenmiş çocuklar astım, alerji, çocuk diyabeti gibi hastalıklara karşı daha dirençli oluyor ve kanser daha az görülüyor
• Anne sütünün içinde yeterli demir olduğu için, emzirilen bebeklerde kansızlık görülmez
• Ayrıca anne sütü alan bebeklerde, pişik, karın ağrısı ve kabızlık daha az görülür
Emzirmenin anne sağlığına faydaları nedir?
• Doğumdan hemen sonra emzirme doğum sonrası kanama riskini azaltır
• Bebeğin annesini emmesi, anneyi idrar yolu enfeksiyonlarından, göğüs ve yumurtalık kanserinden korur
• Anne ve bebeği arasındaki duygusal bağı güçlendirerek sevgi dolu bir ilişkiyi kolaylaştırır
• Sık emzirme (özellikle gece emzirmeleri) yeni bir gebeliği önleyebilir
• Emziren anneler daha çok enerji harcadıkları için daha çabuk doğum öncesi kilolarına ulaşırlar
EĞER ANNE GEÇİCİ OLARAK BEBEĞİNİ EMZİREMİYORSA;
· Bebeğini geçici olarak emziremeyen annelerin göğüslerini üç saatte bir elle ya da pompa ile sağmaları gerekir
· Anne çalışıyorsa işe gitmeden önce olduğunca
çok memeyi boşaltmalı, ayrıca işte de sütünü sağabilmelidir
· İş yerinde süt akması ya da tıkanık meme oluşumunu önlemek için olabildiğince sütünü boşaltmalı
· Önceden sağılmış süt 8 saat oda ısısında, 24 saat buz dolabında bozulmadan saklanabilir
· Süt bebeğe verilmeden önce kaynatılmaz ya da ısıtılmaz
· Sağılan süt biberon yerine kaşıkla bebeğe verilmelidir. Biberon kullanmak bebekte meme şaşkınlığı yaratabilir
BEBEĞİNİ EMZİREN ANNELERE ÖNERİLER
• Gebelik öncesi ağırlığınıza dönmek için acele etmeyiniz. Zayıflama diyeti uygulamayınız Bebeğinizi emziriyorsanız eski ağırlığınıza daha rahat dönebilirsiniz
• Aşırı beslenme de sütünüzün kalite ve miktarını arttırmaz
• Emzirirken normal enerji gereksinmenize ek olarak 400-500 kaloriye gereksiniminiz olacaktır
• Günde en az iki bardak süt içmeli veya peynir, yoğurt gibi süt ürünleri yemelisiniz
• Sıvı alımınızı arttırınız. Günde 2,5 – 3 litre sıvı içecek tüketiniz
• Vitaminlerden zengin olan sebze ve meyveden her öğünde birer porsiyon alınız
• Haftada 1-2 kez kuru fasulye, nohut, mercimek ve bulgur karışımı yemekleri, bir C vitamini kaynağı (yeşil biber, taze soğan, maydanoz, mandalina, portakal gibi) ile birlikte tüketiniz
• Kurubaklagil yemeklerinin gaz yapmasını önlemek için bir gün önceden ıslatınız, ıslatma suyunu dökünüz, iyice pişiriniz, kabuğu soyulabiliyorsa kabuğunu soyunuz ve haşlama suyunu dökmeyiniz
EK BESİNLERE ERKEN BAŞLANIRSA NE OLUR?
• Anne sütü giderek azalır
• Bebeğin hastalıkları önleyici faktörlerden daha az faydalanmasına neden olunur
• Uygun olmayan koşullarda verilen ek besinler mikroorganizmalarla bulaşır ve ishal başta olmak üzere pek çok hastalık etkeniyle bebeğin savunmasız kalmasına neden olur
BEBEĞİNİZİ NASIL EMZİRECEKSİNİZ?
Emzirmeye başlamadan önce
• Anne ellerini yıkamalıdır
• Sadece temiz bir su ile meme başı ve çevresi temizlenmelidir
• Anne rahat bir yere oturmalıdır. Sırtını bir yere dayamalı, oturduğu yer temiz ve yeterince sıcak olmalıdır
Emzirirken
• Anne ve bebek rahat olmalıdır ve göz teması önemlidir
• Bebeğin yüzü ve bedeni anneye dönük olacak şekilde tutulmalı. Bebeğin başı ve annenin kolunun iç kısmına yerleşmelidir. Aynı kol ve elle bebeğin kalça ve bacakları kavranmalıdır
• Anne eliyle göğsünü tutmalı ve meme başı ile kahverengi kısma dokunmamalıdır
• Meme ucu bebeğin dudağına ve çenesine değdirilmelidir
• Bebek ağzını açınca meme ucunu ve etrafındaki kahverengi kısım bebeğin ağzına yerleştirilmelidir
• Burun deliklerinin kapanmamasına dikkat edilmelidir
BEBEĞIMI NASIL EMZIRMELIYIM?
• Bebek memeye, tekniğine uygun yerleştirildiğinde bebeğin çenesi ile göğsün arasında boşluk kalmaz
• Meme ucunun iyice çocuğun ağzı içine yerleşmesi sütün dilin gerisine akmasına ve meme ucunun iyice bebeğin ağzı içine yerleşmesi sütün dilin gerisine akmasına ve meme ucunun damak ve dil arasına yerleşerek sütün daha iyi sağılmasını sağlar.
Prof.Dr.Selda Bülbül
Çocuk Beslenme ve Metabolizma
Hastalıkları Uzmanı