Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Alanbay, vajinal enfeksiyonların yaygınlığına dikkat çekerek, aşırı hijyen ve yanlış temizlik alışkanlıklarının mikrobiyotayı bozarak enfeksiyona davetiye çıkardığını belirtti. İşte sağlıklı vajinal flora için dikkat edilmesi gerekenler…
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Alanbay, vajinal enfeksiyonların (vajinit) kadın sağlığını etkileyen ve çok sık şekilde karşımıza çıkan bir sağlık problem olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Alanbay, “Vajinitlerde bilmemiz gereken en önemli konu herkesin bir vajinal mikrobiyota (mikroflora) yani kendi bakteri ortamına sahip olduğudur. Sağlıklı üreme çağında vajinal mikrobiyotanın büyük çoğunluğu laktobasil denilen bakterilerden oluşmaktadır. 5 tipten oluşan bu bakteri grubunun içindeki tiplerin oranı sık sık değişebilir.
Bu ortam fırsatçı bakteriler, virüs, parazit enfeksiyonları ve bazı zararlı çevresel faktörlere karşı koruyuculuk sağlar. Vajinanın asit ortamının devamı bunlara bağlıdır ve bu koruyuculukta esastır. Buyüzden laktobasiller ilk koruyucu savunma sistemini sağlar. Vajinaya diğer bakterilerin yerleşmesini engellerler.
Vajinanın asit ortamını sağlarlar. Bu normal vajinal bakteri florası, asit vajinal pH ve normal vajinal akıntı enfeksiyonlara karşı koruyucu mekanizmayı sağlar. Eğer bu sistemde bir bozulma olursa, patojen mikroorganizmalar vajinaya yerleşirler. Genital hijyen bu sistemin düzenli çalışmasında ana etkendir” diye konuştu.
‘SABUNLAR, DUŞ JELLERİ TAHRİŞE NEDEN OLABİLİR’
Kadın hijyeni ve genital bakım konusunda birçok yanlış uygulamanın mevcut olduğunu dile getiren Prof. Dr. Alanbay, “Bunların başında aşırı yıkanma, vajinal duş yapma ve sabun, duş jeli, peeling, deodorant ve reçetesiz satılan preparatlar kullanma ihtiyacı yer alır. Ancak, çok sık yıkanmak vulvar ve perineal cilt mikro ortamlarını bozabilir, tahrişe neden olabilir ve mevcut durumları kötüleştirebilir.
Sabunlar, duş jelleri, peelingler, köpük banyoları, deodorantlar, bebek mendilleri ve duşlar cildi tahriş edici maddeler içerebilir. Bebek veya bez kremleri, bitkisel kremler (çay ağacı yağı, aloea vera) ve pamukçuk tedavileri gibi bazı reçetesiz satılan preparatlar alerjileri şiddetlendirebilir veya mevcut şikâyetleri kötüleştirebilir.
Ayrıca vajinal duş, normal vajinal mikrobiyomu değiştirebilir ve kadınları bakteriyel vajinozis, bağırsak patojenlerinden kaynaklanan enfeksiyonlar ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar da dâhil olmak üzere enfeksiyonlara yatkın hale getirebilir.
Burada dikkat edilmesi gereken bir konu da şudur; kadınlar bakteriyel vajinozise bağlı vajinal koku ve tahrişi azaltmak için veya âdet kanaması gibi diğer semptomlara yanıt olarak kendi kendilerine daha vajinal duş yapmaya daha meyilli olabilirler ve bu da bir kısır döngüye yol açabilir. Buna karşılık, vulvanın rutin olarak günde bir kez yıkanması, vajinal akıntı, ter, idrar birikmesini önlemek ve fekal kontaminasyonu ve vücut kokusunu önlemek için arzu edilir” dedi.
‘DAR PANTOLONLAR VE İÇ ÇAMAŞIRLARI VAJİNAL FLORAYI ETKİLEYEBİLİR’
Dar giysiler giymenin de genital sağlığı etkileyebileceğini belirten Prof. Dr. Alanbey, “Kadınlarda kaşıntı ve ürogenital sorunların dar giysilerle ilişkili olduğu kavramı birçok çalışmada bildirilmiştir. Bu durum özellikle yaz aylarında daha da önem taşır. Dar giysiler, terlemeyi engeller ve vücut sıcaklığını artırarak patojenlerin çoğalmasını teşvik eder.
Temizlik ve koku kontrolü için hijyen ürünlerinin bulunabilirliğinde artış olmuştur ancak bunlardan bazıları vulva ve vajinadaki pH’ı değiştirebilir ve enfeksiyona karşı koruma için gereken fizyolojik bakteri türleri üzerinde etkilere sahip olabilir. Bu yüzden vulva temizliğinin temel dayanağı, 4,2-5,6 fizyolojik pH’ı olan cildin bu değerini devam ettirecek hafif bir deterjanın seçilmesidir” ifadelerini kullandı.
‘VÜCUTTA PH DENGESİNİ BOZAN ÜRÜNLERDEN UZAK DURUN’
Reçetesiz satılan genital hijyen ürünlerinin bazı bileşenlerinin de alerjenler içerebileceğini söyleyen Prof. Dr. Alanbey, “Örneğin, kokulu sabunlarda peru balsamı ve kayganlaştırıcılarda propilen glikol ve adet pedlerinde kullanılan malzemeler de alerjen olabilir. Bu faktörler genital kontakt dermatite aracılık edebilir ve bu da mevcut vulvar semptomları daha da kalıcı hale getirebilir.
Adet iç çamaşırı ve adet kapları gibi tekrar kullanılabilir adet ürünleri adet pedlerine potansiyel alternatiflerdir. Ancak adet iç çamaşırını yıkamak ve kurutmak daha fazla çaba ve zaman gerektirebilir. Ayrıca, kadınların adet kabını rahatça kullanabilmeleri için düzenli olarak pratik yapmaları ve kullanmaları gerekebilir. Vajinal mikrobiyom bağlamında yapılan araştırmalar, A, C, D, E, karoten, folat ve kalsiyum gibi mikro besinlerin yetersiz alımının vajinit riskini artırabileceğini göstermiştir” dedi.
Beslenme tarzının etkilerini anlatan Prof. Dr. Alanbey, “Yüksek glisemik indekse sahip karbonhidratların, kadınlarda genellikle Lactobacillus türlerinin düşük miktarda bulunmasıyla ilişkili bir durum olan bakteriyel vaginozise bağlı vajinitlerin riskini artırdığı da gösterilmiştir. Yağlarla ilgili olarak kadınlar üzerinde yapılan bir çalışmada, yüksek diyet yağı alımının Bakteriyel vajinozis riskinin artmasıyla da ilişkili olduğu bulunmuştur. Stres durumu da vajinal sağlığı etkilemektedir. Kronik stres, hipotalamus-hipofiz-adrenal (HPA) eksenini uyararak böbrek üstü bezinden kortizol salınımını teşvik eder. Stresle ilişkili vajinal disbiyozun, bağışıklık aktivitesini baskılayan ve lactobacillus baskınlığının kaybına yol açan artan kortizol seviyelerinden kaynaklandığı varsayılmaktadır. Bunun dışında, sigara içmenin vajinal mikrobiyom üzerindeki etkilerine ilişkin yapılan araştırmalar, sigara içenlerde bakteriyel vajinozisin yaygınlığının arttığını ortaya koymuştur. Sigara içmenin ayrıca anti-östrojenik etkileri olduğu ve bunun vajinada lactobacillusnin büyümesini olumsuz etkileyebileceği bilinmektedir” diye konuştu.
