Muğla’nın Menteşe ilçesindeki Deştin ve Bayır köyleri arasında yapılmaya başalanan ancak imar planları ve ruhsatı belediye tarafından iptal edilen Çimento fabrikasının 3. Kez ÇED almak için müracaatı köylüleri ve çevreciler soluğu mahkemede aldı . 3. ÇED7in iptali için dava açıldı.
Açılan dava sonrası basın açıklaması yapıldı
Bugün basın açıklaması yapan Deştin Çevre Platformu üyeleri şunları söyledi:
ÇİMENTOCU ŞİRKET VE BAKANLIK İŞ BİRLİĞİNE BOYUN EĞMEYECEĞİZ.
3.ÇED’E HAYIR!
Çimentocular, Çevre Bakanlığı ile iş birliği yaparak yerel mahkeme tarafından iptal edilmiş ve iptali de Danıştay tarafından onanarak kesinleşmiş olan 2.ÇED raporunu yürürlükteki yasalara aykırı bir şekilde 2009/7 genelgesi kapsamına sokarak tekrar gündeme getirmiş ve 3 Temmuz 2025 tarihi itibariyle bakanlıktan ÇED Oluru almıştır.
Bakanlık suç işlemeye devam etmektedir.
52 Hammadde Ocağı ve Çimento fabrikası ile 36.000 dönümlük orman ve tarım alanlarının yok edilmesine yol açacak 1.ÇED raporunu da bakanlık incelemiş bir kusur bulunmayarak 2006 yılında ÇED Olumlu raporu vermişti.
Deştin köylülerin çevre bakanlığına karşı ÇED iptal davası açmasıyla önce yürütmeyi durdurma verilmiş, sonra da 2015 yılında 1.ÇED iptal edilmişti.
Çevreyi korumakla yükümlü Bakanlık bürokratları 36.000 dönümlük bir alanı yok edecek ekolojik ve ekonomik yıkım projesine neden onay verdiklerini hiçbir zaman açıklamadılar.
Çimentocular 1.ÇED iptal davası sürerken Muğla Çimento isminde yeni bir şirket kurarak bunun üzerinden 2010 yılında 2.ÇED başvurusunu yaptılar.
13 Hammadde Ocağı ve Çimento Fabrikası ile 7.750 dönümü yok etmeyi planlayan bu 2.ÇED başvurusu da çevreyi koruma yükümlülüğü bulunan bakanlık tarafından incelenmiş ve ne hikmetse yine hiçbir kusur bulunmayıp 2014 yılında 2.ÇED Olumlu raporu verilmişti.
Bakanlık 2.ÇED Olumlu kararını halktan gizlediği için ekolojik ve ekonomik bu 2. yıkım projesine ancak 2022 yılı başında dava açılabilmişti.
Deştin köylülerinin ve yaşam savunucularının Bakanlığa karşı açtıkları 2.ÇED iptal davası 20 ay sürdü.
Bu süre içerisinde belediye tarafından ruhsat verilmesini ve mahkeme tarafından da yürütmeyi durdurma kararı verilmemesini fırsat bilen çimentocular hızla çimento fabrikası inşaatına devam ettiler.
Sonunda 2.ÇED Raporu da 07-09- 2023 tarihinde yerel mahkeme tarafından iptal edilmiş ve bu iptal Danıştay tarafından 11-01-2024 tarihinde onaylanmıştır.
ÇED raporu iptali sonrası yapı inşaat ruhsatı ardından da belediye meclislerimizce imar planları iptal edilmiştir.
Bakanlık bürokratların yüzleri hiçbir şekilde kızarmadığı gibi çimentocularla yine iş birliği içinde, bilirkişiler tarafından %100 kusurlu bulunarak iptal edilmiş olan 2.ÇED raporu, yasalara aykırı bir şekilde 2009/7 genelgesi kapsamına sokularak tekrar değerlendirmeye alınmış ve 3.ÇED (revize 2.ÇED) Oluru verilmiştir.
3.ÇED’de hammadde ocak sayısı 5’e düşürülmüş ve 3.782 dönümü orman olan 3.958 dönümlük alanın çimento üretimi için yok edilmesi planlanmıştır.
Projede kesilmesi öngörülen ağaç sayısı 203.000 adettir.
Bu kararla çimento fabrikasına 3km yarıçaplı bir alan içinde kalan 13 parsel tescilli zeytinlik ve 178 parsel zeytin dikili tarla yok sayılmıştır.
Bu projeyle yarım kalan ekolojik ve ekonomik yıkım projesinin tamamlanması öngörülmektedir.
Halkın 20 yıldır sürdürdüğü çimento karşıtı mücadelesi yok sayılmıştır.
Mahkemelerin verdiği bütün kararlar yok sayılmıştır.
Yine başta Deştin olmak üzere çevredeki bütün yerleşim yerlerinin havası, suyu, toprağı, insanı, hayvanı, bitkisi, bağı, bahçesi, ağacı, ormanı tehdit altındadır.
Zirai sulama amaçlı kullanılan Bayır Barajı ve Kazan Gölet’i tehdit altındadır.
Deştin çayı tehdit altındadır.
Muğla’nın içme suyu kuyuları tehdit altındadır.
3.ÇED’in 03-07-2025 tarihinde bakanlıkça onaylanmasının hemen ardından Muğla Büyükşehir Belediyesi tarafından 3.ÇED Olumlu kararının iptali için dava açılmıştır.
Bizler de çimento fabrikasından etkilenen yöre köylüleri ve yaşam savunucusu 43 kişi ve 12 demokratik kitle örgütü olarak 3.ÇED Olumlu kararının iptali için davamızı açtık.
Davacı demokratik kitle örgütleri;
Deştin Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Deştin Sulama Kooperatifi
Alaşar Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Akdeniz Yeşilleri Derneği
Muğla Çevre ve Ekoloji Politikaları Derneği (MUÇEP)
Muğla Barosu
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
TMMOB Mimarlar Odası
TMMOB Jeoloji Müh. Odası
TMMOB Metalurji ve Malzeme Müh. Odası
Türk Tabipler Birliği
Türk Toraks Derneği
Bizler başta Deştin olmak üzere yöre köylüleri, yaşam savunucuları, demokratik kitle örgütleri ve bizlere desteğini esirgemeyen yerel yönetimlerimiz Muğla Büyükşehir Belediyesi, Menteşe Belediyesi ve Yatağan Belediyesi ile birlikte çimentocuların çevre bakanlığı iş birliğindeki yeni saldırılarına da boyun eğmeyeceğiz.
Ayrıca halkın bütün karşı çıkmalarına rağmen TBMM’den geçirilen Torba Maden Kanunu vesilesiyle sermayenin havamıza, suyumuza, toprağımıza, zeytinimize, ormanımıza ve tüm yaşam alanlarımıza yapacağı saldırılara karşıda uyanık olacağımızı ve direneceğimizi buradan ilan ediyoruz.
Muğlalılar olarak çimentocu şirket Muğla’yı terk edene kadar mücadelemiz sürecektir.
Deştin Çevre Platformu
Bayır Çevre Komitesi
MUÇEP Merkez İlçe ( Menteşe) Meclisi
